Wat is een nervus occipitalis blokkade?
Een nervus occipitalis blok is een blokkade van één van de 2 zenuwen van het achterhoofd, namelijk de nervus occipitalis major (groot) of minor (klein). Deze zenuwen ontspringen vanuit hoog in de nek en lopen door de spieren naar het achterhoofd. De occipitalis major loopt op het achterhoofd ter hoogte van de oren en ongeveer 2-3 cm van de middellijn vlak onder de huid. De occipitalis minor loopt vrijwel parallel hieraan, maar meer naar de zijkant van het achterhoofd. Hiermee verzorgen zij het gevoel bovenin de nek, het achterhoofd over schedel tot soms achter de ogen. Beschadiging of irritatie van deze zenuw(en) kan leiden tot onder andere hoofdpijn en nekpijn.
Indicaties
Een nervus occipitalis blok beïnvloedt de pijngeleiding door deze zenuw(en) en kan worden toegepast bij verschillende vormen van hoofdpijn waaronder occipitalis neuralgie en clusterhoofdpijn.
Voorbereiding/aandachtspunten
U mag voor de behandeling eten en drinken zoals u gewend bent.
Als u bloedverdunners gebruikt, mag u deze over het algemeen doorgebruiken. Wanneer u algemene verschijnselen heeft van ziek zijn (koorts, hoesten of benauwdheid), willen we graag u contact met op opneemt. Samen kunnen we dan bespreken of de behandeling door kan gaan of dat het beter is om deze uit te stellen. Heeft u een allergie voor jodium, ontsmettingsmiddel, contrast of verdovingsmiddel? Meld dit dan voor de start van de behandeling. Draag makkelijk zittende kleding.
De behandeling
De procedure vindt plaats op een behandelkamer zonder sedatie of narcose. De behandeling wordt uitgevoerd in zittende positie met uw hoofd gebogen met uw kin op de borst, en u wordt behandeld aan de zijde waar u de meeste klachten heeft.
De hoofdhuid wordt op de injectieplaats lokaal verdoofd waarna een injectienaald wordt geplaatst op de plek waar de zenuw zich bevindt. De juiste positie wordt gecontroleerd door een echo en/of met zachte elektrische stroomstootjes door de naald te geven waardoor u een milde prikkeling of tintelingen kunt voelen. De meeste patiënten vinden dit niet pijnlijk. Vervolgens wordt één van onderstaande behandelingen uitgevoerd:
- Om te evalueren of de nervus occipitalis bijdraagt aan uw klachten kan ervoor worden gekozen een proefblokkade te verrichten. Hierbij wordt een verdovingsmiddel geïnjecteerd welke enkele uren werkzaam is. Vaak wordt er ook een ontstekingsremmer (corticosteroïd) geïnjecteerd wat zorgt voor langdurigere pijnstilling (weken tot maanden).
- Indien de proefblokkade het gewenste effect heeft kan de behandeling worden herhaald met gepulseerde radiofrequente stroom. De locatie van de zenuw wordt op dezelfde manier bepaald. Vervolgens wordt eerst een verdovingsmiddel gegeven waarna gedurende 4 minuten zachte elektrische stroomstootjes worden gegeven. Hierdoor wordt de pijngeleiding door de zenuw onderbroken voor gedurende langere tijd. De zenuw wordt hierbij niet beschadigd.
De behandeling duurt in totaal ongeveer 15 - 30 minuten.
Uw specialist bespreekt van tevoren met u welke behandeling u gaat krijgen. Na deze poliklinische behandeling blijft u maximaal 1 uur in het ziekenhuis. Als u naar huis gaat krijgt u een controle afspraak.
Bijwerkingen en complicaties
Het risico op bijwerkingen en complicaties is erg klein. Hieronder staan de belangrijkste genoemd:
- Napijn: de pijn kan verergeren of er ontstaat een tijdelijke nieuwe pijn rondom de injectieplaats, dit houdt meestal maximaal 1 week aan. U kunt hiervoor paracetamol innemen.
- Tijdelijk doof gevoel van het behandelde gebied. Dit kan enkele uren aanhouden.
- Na het krijgen van de ontstekingsremmer kan enkele dagen de suikerspiegel ontregeld zijn in geval van suikerziekte en er kunnen opvliegers ontstaan. Tevens kan bij vrouwen tijdelijk de menstruatie verstoord zijn.
- In zeldzame gevallen kan een kleine bloeding of infectie optreden op de plaats van de injectie.
Resultaat
Bij het gebruik van lokale verdoving kan de pijn een kwartier na de behandeling al verminderen en blijft dit dezelfde dag merkbaar (maximaal 1-2 dagen). Hierna komt de pijn terug. Het is belangrijk tijdens een proefblokkade om te beoordelen of de pijn waar u last van heeft minder is. Als de pijn minder is, spreken we van een positief effect van de proefblokkade en speelt de verdoofde zenuw (met grote kans) een rol in uw pijnklachten.
De werking van de ontstekingsremmer en PRF kan pas na enkele weken beoordeeld worden omdat het enige tijd duurt voordat deze werkzaam is. Vier tot zes weken na de behandeling volgt een evaluatie van de zenuwblokkade met uw pijnarts. Dan zal het verdere beleid besproken worden.
Bij circa 60-70% van de patiënten treedt met deze behandeling een goede pijnvermindering op. De duur van het effect is variabel van enkele maanden tot jaren. Zo nodig kunnen de behandelingen herhaald worden, afhankelijk van het effect en de duur hiervan.